Istraživači sa holandskog Instituta za radio astronomiju istražuju postojanje obližnjih malih galaksija proučavajući oblake gasa...
Nedugo nakon što su otkrića ovog istraživanja objavljena, grupa astronoma sa Univerziteta Arizona dokazala su postojanje pet novih klasa zvezdanih sistema. Kako su istraživači objasnili, zvezdani sistemi sastavljeni su od asimetrične distribucije mladih i plavih zvezda i manji su od galaksija prosečnih veličina. Ovi zvezdani sistemi pronađeni su u galaktičkom jatu Device.
Štaviše, ovih pet patuljastih galaksija prilično su daleko od svojih podrazumevanih matičnih galaksija na oko 300.000 svetlosnih godina. Zbog ove značajne razdaljine, za astronome je veoma teško da lociraju njihove postojeće matične galaksije, ukoliko one uopšte postoje. Važno je primetiti da oblaci gasa koji su otkriveni od strane istraživača mogu biti u vezi sa našim Mlečnim putem, ali kada je prvi zvezdani sistem poznat kao SECCO1 pronađen, astronomi su otkrili da je on ipak povezan sa Devica sazvežđem umesto sa našom galaksijom.
Majkl Džons, astronom sa Stjuartove opservatorije Univerziteta Arizona i vodeći autor ove studije, opisao je SECCO1 kao kompoziciju neobičnih plavih mrlja i izjavio je: „Ovo je bila lekcija iz neočekivanog. Kada tragate za različitim stvarima, ne morate pod obavezno pronaći to što želite, ali možete pronaći nešto potpuno drugačije i veoma interesantno“. Međutim, podaci iz ovog zvezdanog sistema prikupljeni su sa tri različita teleskopa, popularnim Hablom, VLA teleskopom u Novom Meksiku i Veoma velikim teleskopom u Čileu.
Tim je iz rezultata Veoma velikog teleskopa zaključio da je najveći deo zvezda pronađen u ovom sistemu sastavljen od plavih i mladih primeraka, ali i to da one nisu bogate atomima vodonika. Ovaj nedostatak vodoničnog gasa predstavlja veliki problem za astronome jer je upravo on primarni element prilikom stvaranja zvezda.
Ovo je ključna stavka koju ovi nastoje da definišu, a kako je Džons dodao: „Za astronome, metale predstavljaju svi elementi koji su teži od helijuma. Ovo nam govori da su ovi zvezdani sistemi formirani od gasa koji je izdvojen od veće galaksije, zbog načina na koji su metali kreirani u brojnim i ponovljenim epizodama zvezdanih formacija, što jedino možete dobiti u velikoj galaksiji“.
Stoga, ovo navodi da je do značajne eliminacije atoma vodonika iz zvezdanog sistema došlo iz dva glavna razloga: prvi o kome se razmatra jeste plimsko ogoljavanje, odnosno rezultat sudara dve galaksije i njihovog međusobnog gravitacionog privlačenja u kom veća proždire materijal iz manje tokom uticaja jakih plimskih sila, što ujedno može rezultirati deformacijama zvezda i gasova. Sa druge strane, tu je i drugi fenomen koji se može uzeti u ozbir, a on se zove uklanjanje ram pritiska. Kako je Džons istakao: „Ovo je isto kao kada vaš stomak upadne u bazen. Kada galaktički stomak upadne u jato koje je puno gasa, onda njegov gas biva kao jakim vetrom izbačen iza njih. Ovo je mehanizam za koji smatramo da je kreirao ove objekte“.
Tim astronoma smatra ram-pritisak glavnim uzročnikom izazivanja izolacije ovih plavih mrlja i da su one ogoljene od gasa zbog velike brzine kretanja, pa se nadaju da će ovi zvezdani sistemi dobiti potencijal deljenja u individualne sisteme i širenja u većoj galaksiji uskoro. Dejvid Send, jedan od koautora studije dodao je: „Smatramo da je proces gubitka ram pritiska, odnosno pritiska koji se vrši na telo koje se kreće kroz fluidni medijum, nastao relativnim masovnim kretanjem tečnosti, a ne nasumičnim termičkim kretanjem, pretvorio dosta spiralnih galaksija u eliptične na određenom nivou, tako da što više saznajemo o ovom generalnom procesu istovremeno još više učimo o samom galaktičkom formiranju“.
N.Đ.
