Gama zračenje predstavlja jednu od najenergičniijih formi svetlosti u univerzumu...
Ono se emituje od strane određenih radioaktivnih procesa i ekstremnih kosmičkih događaja kao što su supernove, pulsari i akrecioni diskovi crnih rupa. Međutim, postoje gama zračenja koja ne poseduju jasno poreklo, a ovakvi događaji pojavljuju se u delovima potpuno praznog prostora. Sada, istraživači su konačno uspeli da utvrde izvore ovog gama zračenja, koji se nalazi u zvezdorodnim galaksijama.
Kako je objavljeno u magazinu Nature, istraživači su modelirali moguće izvore gama pozadina, što je kasnije dokazano i evidentirano putem podataka prikupljenih Fermini-gama svemirskim teleskopom agencije Nasa. Sudeći prema naučnicima, emisije gama zraka dolaze iz galaksija u kojima su izvori zračenja nastali praskovima tokom formiranja zvezda.
Zapravo, ovo su kosmička zračenja, sa česticama koje se kreću blizu brzine svetlosti i koje igraju najveću ulogu u ovim emisijama. Prilikom sudara ovih čestica i integalaktičkog gasa, dolazi do ispuštanja gama zraka, koji mogu biti viđeni u najjačem izdanju u zvezdorodnim galaksijama.
"Ovo je značajan korak ka konačnom otkrivanju porekla emisija gama zračenja i rešavanja misterije univerzuma sa kojom se astronomi bore još od šezdesetih godina", izjavio je dr Met Rot, sa Australijskog Nacionalnog Univerziteta.
"Postoje dva očigledna izvora koja proizvode velike količine gama zraka koje možemo videti u univerzumu. Jedan od njih je gas koji pada u supermasivne crne rupe, koje mogu biti viđene u galaktičkim centrima, poznatim kao aktivno galaktičko jezgro, dok je drugi povezan sa formiranjem zvezda u diskovima galaksija", objasnio je doktor. "Modelirali smo emisije gama zračenja iz svih galaksija u vidljivom univerzumu uporedivši naše rezultate sa pretpostavkama dobijenim iz drugih izvora i otkrili smo da galaksije u kojima se formiraju zvezde proizvode najveći deo emitovanih gama zračenja, a da nije reč o aktivnim galaktičkim jezgrima."
Modeliranje je dovelo do boljeg razumevanja načina na koji se kosmički zraci kreću kroz međuzvezdane gasove zvezdorodnih galaksija, ali i do njihovog boljeg razumevanja. Ovde na scenu stupa moćni Habl svemirski teleskop američke agencije, omogućujući naučnicima da procene mase galaksija i njihovu udaljenost, fizičke dimenzije i stope formiranja zvezda.
"Naš model takođe može biti korišćen kako bi se predvidele radio emisije, elektromagnetno zračenje koje poseduje frekvenciju sličnu radiju u automobilu, iz zvezdorodnih galaksija, što dalje može pomoći istraživačima da razumeju internu strukturu samih galaksija", dodao je dr Rot.
"Trenutno radimo na razvoju mapa prostora u kojima su gama zračenja aktivna, kako bismo ih koristili za informisanje predstojećih opservacija gama zraka putem teleskopa sledeće generacije. Ovo uključuje Čerenkov teleskop u čijem razvoju učestvuje i Australija. Ova nova tehnologija mogla bi pomoći prilikom observacija brojnih drugih zvezdorodnih galaksija i emitovanja gama zraka koje možemo detektovati trenutnim gama teleskopima. Budućnost gama astronomije ostaje veoma svetla."
N.Đ.
